Biểu hiện thoát vị đĩa đệm thường gồm đau lưng, tê bì tay chân, yếu cơ và giảm khả năng vận động. Nhận biết sớm giúp phòng ngừa biến chứng nguy hiểm và điều trị hiệu quả hơn.
1. Thoát vị đĩa đệm là gì?
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị lệch hoặc thoát ra ngoài qua vết rách của bao xơ, gây chèn ép lên rễ thần kinh hoặc tủy sống. Bệnh thường gặp nhất ở vùng cột sống thắt lưng và cổ, nơi phải chịu áp lực lớn trong các hoạt động hàng ngày.
Khi đĩa đệm bị thoát vị, người bệnh sẽ cảm thấy đau, tê bì, yếu cơ, thậm chí có thể mất cảm giác hoặc liệt nếu không được điều trị đúng cách. Do đó, việc nhận biết sớm biểu hiện thoát vị đĩa đệm là vô cùng quan trọng để can thiệp kịp thời.
2. Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm
Trước khi đi sâu vào các biểu hiện, hãy cùng điểm qua những nguyên nhân chính dẫn đến thoát vị đĩa đệm:
3. Biểu hiện thoát vị đĩa đệm thường gặp
3.1. Đau lưng hoặc đau cổ kéo dài
Đau là biểu hiện thoát vị đĩa đệm rõ ràng nhất. Cơn đau thường xuất hiện ở vùng cột sống bị tổn thương:
3.2. Đau lan theo dây thần kinh
Khi nhân nhầy chèn ép lên dây thần kinh, người bệnh cảm thấy đau lan dọc theo đường đi của dây thần kinh đó.
3.3. Tê bì, châm chích tay chân
Khi dây thần kinh bị chèn ép lâu, cảm giác tê bì, châm chích hoặc kiến bò sẽ xuất hiện ở chi trên hoặc chi dưới.
3.4. Yếu cơ, giảm sức vận động
Một trong những biểu hiện thoát vị đĩa đệm nặng hơn là yếu cơ. Khi dây thần kinh điều khiển cơ bắp bị tổn thương, các nhóm cơ tương ứng sẽ yếu dần, gây:
3.5. Giảm cảm giác hoặc mất phản xạ
Bệnh nhân có thể thấy giảm cảm giác ở vùng da do dây thần kinh bị chèn ép chi phối. Khi bác sĩ kiểm tra phản xạ gân xương, phản ứng thường yếu hoặc chậm hơn bình thường.
Đây là biểu hiện thoát vị đĩa đệm rõ ràng mà bác sĩ có thể xác định trong quá trình thăm khám.
3.6. Rối loạn tiểu tiện hoặc đại tiện (biểu hiện nặng)
Trong trường hợp thoát vị đĩa đệm nặng, nhân nhầy chèn ép tủy sống hoặc dây thần kinh đuôi ngựa, người bệnh có thể mất kiểm soát tiểu tiện, đại tiện.
Đây là biểu hiện nguy hiểm, cần cấp cứu ngay để tránh tổn thương thần kinh vĩnh viễn, có thể dẫn đến liệt nửa người.
4. Biểu hiện thoát vị đĩa đệm theo từng vị trí
- Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
5. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu bạn gặp các biểu hiện thoát vị đĩa đệm như:
6. Cách phòng ngừa thoát vị đĩa đệm
7. Kết luận
Biểu hiện thoát vị đĩa đệm có thể xuất hiện âm thầm nhưng gây hậu quả nghiêm trọng nếu không phát hiện sớm. Hãy chú ý đến các dấu hiệu đau, tê, yếu cơ để đi khám kịp thời.
Thoát vị đĩa đệm hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được chẩn đoán sớm, điều trị đúng và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh. Bảo vệ cột sống chính là bảo vệ chất lượng cuộc sống của bạn.
1. Thoát vị đĩa đệm là gì?
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị lệch hoặc thoát ra ngoài qua vết rách của bao xơ, gây chèn ép lên rễ thần kinh hoặc tủy sống. Bệnh thường gặp nhất ở vùng cột sống thắt lưng và cổ, nơi phải chịu áp lực lớn trong các hoạt động hàng ngày.
Khi đĩa đệm bị thoát vị, người bệnh sẽ cảm thấy đau, tê bì, yếu cơ, thậm chí có thể mất cảm giác hoặc liệt nếu không được điều trị đúng cách. Do đó, việc nhận biết sớm biểu hiện thoát vị đĩa đệm là vô cùng quan trọng để can thiệp kịp thời.
2. Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm
Trước khi đi sâu vào các biểu hiện, hãy cùng điểm qua những nguyên nhân chính dẫn đến thoát vị đĩa đệm:
- Thoái hóa cột sống theo tuổi tác, làm đĩa đệm mất đàn hồi, dễ rách.
- Ngồi sai tư thế khi làm việc, đặc biệt là dân văn phòng.
- Mang vác vật nặng, cúi gập người hoặc xoay lưng đột ngột.
- Chấn thương cột sống do tai nạn hoặc chơi thể thao quá sức.
- Thừa cân, béo phì gây áp lực lên cột sống.
- Thiếu vận động, khiến cơ lưng yếu và giảm khả năng nâng đỡ.
3. Biểu hiện thoát vị đĩa đệm thường gặp
3.1. Đau lưng hoặc đau cổ kéo dài
Đau là biểu hiện thoát vị đĩa đệm rõ ràng nhất. Cơn đau thường xuất hiện ở vùng cột sống bị tổn thương:
- Nếu thoát vị đĩa đệm cổ: đau vùng cổ, vai gáy, lan xuống cánh tay.
- Nếu thoát vị đĩa đệm thắt lưng: đau vùng lưng dưới, lan xuống mông và chân.
3.2. Đau lan theo dây thần kinh
Khi nhân nhầy chèn ép lên dây thần kinh, người bệnh cảm thấy đau lan dọc theo đường đi của dây thần kinh đó.
- Ở lưng: đau lan xuống mông, đùi, bắp chân – gọi là đau thần kinh tọa.
- Ở cổ: đau lan từ vai xuống cánh tay, bàn tay – gọi là đau rễ thần kinh cổ.
3.3. Tê bì, châm chích tay chân
Khi dây thần kinh bị chèn ép lâu, cảm giác tê bì, châm chích hoặc kiến bò sẽ xuất hiện ở chi trên hoặc chi dưới.
- Người bị thoát vị vùng cổ sẽ tê ở cánh tay, ngón tay.
- Người bị thoát vị vùng lưng sẽ tê ở đùi, cẳng chân, bàn chân.
3.4. Yếu cơ, giảm sức vận động
Một trong những biểu hiện thoát vị đĩa đệm nặng hơn là yếu cơ. Khi dây thần kinh điều khiển cơ bắp bị tổn thương, các nhóm cơ tương ứng sẽ yếu dần, gây:
- Khó nâng tay hoặc nắm chặt đồ vật (nếu thoát vị cổ).
- Đi lại khó khăn, bước hụt, dễ vấp ngã (nếu thoát vị thắt lưng).
3.5. Giảm cảm giác hoặc mất phản xạ
Bệnh nhân có thể thấy giảm cảm giác ở vùng da do dây thần kinh bị chèn ép chi phối. Khi bác sĩ kiểm tra phản xạ gân xương, phản ứng thường yếu hoặc chậm hơn bình thường.
Đây là biểu hiện thoát vị đĩa đệm rõ ràng mà bác sĩ có thể xác định trong quá trình thăm khám.
3.6. Rối loạn tiểu tiện hoặc đại tiện (biểu hiện nặng)
Trong trường hợp thoát vị đĩa đệm nặng, nhân nhầy chèn ép tủy sống hoặc dây thần kinh đuôi ngựa, người bệnh có thể mất kiểm soát tiểu tiện, đại tiện.
Đây là biểu hiện nguy hiểm, cần cấp cứu ngay để tránh tổn thương thần kinh vĩnh viễn, có thể dẫn đến liệt nửa người.
4. Biểu hiện thoát vị đĩa đệm theo từng vị trí
- Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
- Đau cổ, vai gáy, lan xuống tay.
- Tê bì, yếu cơ cánh tay.
- Đau tăng khi xoay hoặc cúi cổ.
- Đau lưng dưới, lan xuống chân.
- Tê buốt chân, yếu cơ, khó cúi người.
- Cơn đau tăng khi mang vật nặng hoặc ngồi lâu.
5. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu bạn gặp các biểu hiện thoát vị đĩa đệm như:
- Đau lưng, đau cổ kéo dài trên 2 tuần không giảm.
- Tê bì hoặc yếu cơ tay, chân.
- Đau lan xuống chi, khó đứng hoặc đi lại.
6. Cách phòng ngừa thoát vị đĩa đệm
- Giữ tư thế đúng khi ngồi, đứng, cúi người hoặc mang vật nặng.
- Tập thể dục đều đặn, đặc biệt là bơi, yoga, đi bộ.
- Kiểm soát cân nặng, tránh béo phì.
- Không ngồi hoặc nằm sai tư thế trong thời gian dài.
- Sử dụng đai lưng hỗ trợ cột sống khi làm việc nặng hoặc ngồi lâu.
7. Kết luận
Biểu hiện thoát vị đĩa đệm có thể xuất hiện âm thầm nhưng gây hậu quả nghiêm trọng nếu không phát hiện sớm. Hãy chú ý đến các dấu hiệu đau, tê, yếu cơ để đi khám kịp thời.
Thoát vị đĩa đệm hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được chẩn đoán sớm, điều trị đúng và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh. Bảo vệ cột sống chính là bảo vệ chất lượng cuộc sống của bạn.